Verslag Dialoogavond 27 oktober

— Door Jacques Verhagen —

Deze avond is de laatste avond uit een reeks van drie avonden over het thema voedsel in de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden.

• De eerste avond had als thema: Is gezond voedsel te duur?
• Het thema van de tweede avond is: Voor wie produceren we in de regio het voedsel?
• Deze laatste avond gaat over het thema: De impact van onze voedselkeuzes op het landschap

Deze laatste avond is goed bezet en bevat een gemêleerd gezelschap. Boeren, burgers en ondernemers van voedsel zijn aanwezig. Ook het onderwijs en de provincie Zuid-Holland zijn vertegenwoordigd. Verder zijn er stands waar diverse partijen hun passie en/of producten kunnen etaleren en er over kunnen vertellen. Vanuit de politiek zijn alleen vertegenwoordigers aanwezig zijn vanuit een andere hoedanigheid bij dit onderwerp betrokken.

Er zijn diverse sprekers. Vooral Marijke Booij richt zich op “Breng je product naar de consument en wacht niet tot de consument komt.” Daarbij hoort ook de herkomst van haar grondstof (melk). De boeren die voor de productie melk leveren moeten een deel van hun land op een ecologische manier beheren. Hierbij draagt zij bij aan de veranderende samenleving wat zij ook uitdraagt en heeft het meerwaarde voor ons landschap.

Bij Sander Peltenburg gaat het om alternatief voedsel, namelijk het eten van insecten. Het is een proef, waarbij ook de vraag ontstaat hoe we het als voedsel kunnen aanbieden. Wat wil de consument.  Op de boerderij kunnen vooral sprinkhanen gekweekt worden. Deze sprinkhanen zitten opgesloten en krijgen als voeding gras. De huidige landschap blijft hierbij bestaan en als hooiland worden gebruikt.

Jacoline Peek-Hamoen richt zich in haar presentatie op de korte ketens en op het milieu. Zij gaat op de fiets door de waard om voedsel te kopen. Wat wel duidelijk wordt is dat de consument die dit oppakt verbonden raakt met de voedselproducenten en het landschap waar ze het voedsel produceren. Een probleem is wel dat niet al het voedsel in de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden op fietsafstand wordt verbouwd. Misschien is dit een uitdaging voor de agrarische sector hierop te participeren en te onderzoeken of gemengde landbouw mogelijk is.

Leo Quist van het Voedselbos zijn passie is de realisatie van het voedselbos in Papendrecht. Het is kleinschalig en heeft een functie voor verbinden van bewoners uit de omgeving met de herkomst van het voedsel en heeft daarmee sociaal karakter. Het voedselbos is gelegen in het natuurgebied Noordhoekse Wiel. De impact op de voedselvoorziening is beperkt en heeft een sociale functie. De verandering aan het landschap is des te groter. Voorheen bestond deze grond uit weiland en nu is het bos.

Sjoerd Veerman van de Natuur- en Vogelwacht “De Alblasserwaard” vertelt over de ontwikkelingen bij de Slingelandse Plassen; een gebied door de Provincie aangemerkt als natuur/ recreatiegebied en verkocht voor € 1,00 aan de gemeente Molenlanden aangevuld met een bruidsschat voor onderhoud. De gemeente wil het beheer van dit gebied overdragen aan een stichting van vrijwilligers afkomstig uit de Alblasserwaard. In het vernieuwende plan voor dit gebied is ook een voedselbos opgenomen. Ook hier is het voedselbos kleinschalig en heeft invloed op het landschap. De bomen worden hier gedeeltelijk afgewisseld met kruidenrijk grasland.

De discussie over de onderwerpen richt zich op de verantwoordelijkheid van ons allen om gezond voedsel te verbouwen en eten, waarbij melkproductie is gekoppeld aan natuurkwaliteit, het landschap van onze regio. Vanuit de agrarische hoek kwam in tegenstelling tot de landelijke opinie over boeren de boodschap dat geld niet leidend moet zijn, maar het geluk van de boer tijdens zijn werk op het land en daarbij te kunnen genieten van kruiden en weidevogels. Geld is een voorwaarde om te kunnen voortbestaan. In vervolg hierop ontstaat de discussie over melkprijzen en de concurrentie vanuit het buitenland.

Gediscussieerd wordt over het uitgangspunt dat de prijs bepaald moet worden door de kwaliteit van de melk gekoppeld aan omgang met de natuur. Dit moet een standaard worden. Producten die niet aan deze standaard kunnen voldoen worden belast, zodat biologische producten niet duurder zijn, maar echter goedkoper. Uit de discussie over de relatie van de boeren met de consument kwam naar voren dat beide door partijen uit hun eigen omgeving worden gemanipuleerd.

Vele aanwezigen hebben een goed gevoel bij deze avond, waar de discussie leidt tot verbinding en de problemen gezamenlijk onderkend worden, waaronder het gemis aan beleid, waardoor regelgeving ad hoc dus wispelturig is. Hoe moet je als boer naar de toekomst kijken? Welke risico’s kun je nemen, als er geen richting bepaald wordt.

Hoewel er deze avond gelukkig wel politieke vertegenwoordigers en gemeenteraadsleden aanwezig waren die ook vanuit een ander perspectief verbonden zijn met onderwerp, had ik ook graag andere gemeenteraadsleden gezien. De regionale- en gemeentelijke politiek lijkt voor mij dan ook weinig affiniteit met natuur en landschap te hebben. Ieder die deze avond afwezig was, heeft veel gemist. Juist de discussies die werden gevoerd, geven inspiratie tot toekomstig beleid. Laten we met elkaar deze dialoog voortzetten óók (juist) met de politiek. Een daarop specifiek gerichte dialoogavond zou een eerste stap kunnen zijn.

Het gebiedsplatform biedt juist het totaal pakket van documentaire en de dialoog als programma aan, waarbij de samenhang tussen de diverse dossiers waaronder voedsel als en samenleving verbonden kunnen worden.

Tot slot wil ik de familie de Booij voor de goede ontvangst en de verzorging van eten en drinken,  de organisatoren, de avondvoorzitter, de sprekers en alle aanwezigen bedanken voor deze geweldige avond, een avond die mij energie en inspiratie geeft.